Kategorie: Etyka i norma
PRAWA I PRAWIDŁA
„Prawa i prawidła oceniania, które oczywiście jest procesem umysłowym, są przedmiotem osobnych nauk filozoficznych: logiki i teorii poznania, estetyki, etyki i filozofii prawa. […] Wszystkie zaś objawy życia umysłowego, które skupiają się około pojęcia Boga, stanowią przedmiot filozof., relign. Ponieważ
OKRES ZAINTERESOWAŃ
Tak więc w tym okresie swych zainteresowań badawczych Twardowski wychodząc od krytyki metafizyki i jej wpływu na inne nauki, wiąże ściśle dyscypliny filozoficzne, w tym i etykę, z psychologią. Ją też czyn, podstawową nauką filozoficzną. Uznaje wyższość stanowiska, które zarzucając
PSYCHOLOGIZM STANOWISKA
Psychologizm tego stanowiska można by nazwać genetycznym i umiarkowanym. Wyraża się w nim przekonanie, iż nie sposób rozpatrywać zagadnień epistemologicznych, logicznych, estetycznych i etycznych niezależnie od psychologii, ponieważ przedmioty badane przez te dyscypliny dane są w przeżyciach psychicznych — te
OBSZERNE ROZPRAWY
Te dwie obszerne rozprawy dowodzą, że Twardowski zdał sobie sprawę z niesłuszności stanowiska uzależniającego filozofię od psychologii. Owocem jego przemyśleń jest m.in. odróżnienie myślenia jako faktu psychicznego (czynności psychicznej) badanego przez psychologię od myślenia rozpatrywanego w aspekcie prawdziwości (wytworu czynności
PODOBNY POGLĄD
Podobny pogląd wyraża Twardowski w pracy O psychologii… Wprawdzie odkąd psychologia przestała być nauką o duszy, a stała się nauką o życiu psychicznym, związek jej z filozofią, dawniej niezmiernie ścisły, znacznie się rozluźnił, niemniej pozostała ona nadal nauką filozoficzną. O
POMIĘDZY WYTWORAMI
Do kwestii tych odnosi się też w znacznej części odczyt, jaki Twardowski wygłosił w dniu 12 lipca 1912 roku w sekcji filozoficznej XI Zjazdu przyrodników i lekarzy polskich. Zdaniem referenta wymagania, jakie winno spełniać pojęcie filozofii, najlepiej zawierają się w
PRZEDSTAWIONE WARUNKI
Zanim przedstawimy warunki, jakim wedle Twardowskiego musi sprostać etyka, jeśli chce zyskać walor nauki, winniśmy zapoznać się z argumentacją, jaką posłużył się ten uczony, uzasadniając możliwość stworzenia takiej etyki. W dorobku piśmienniczym Twardowskiego odnajdujemy obszerne wywody, w których zwalcza on
FAKT ISTNIENIA
Poprzestanie jednak na stwierdzeniu faktu istnienia indywidualnych i zbiorowych upodobań (narodowych, kastowych) i uświęconych reguł postępowania, którym nie można się sprzeciwić, nie ściągnąwszy na siebie różnorodnych nieprzyjemności, równałoby się, zdaniem Twardowskiego, tak w sferze teoretycznej, jak i praktycznej, przystaniu na
TRZY RODZAJE OCENIANIA
Istnieją, zdaniem Twardowskiego, trzy rodzaje oceniania. Na gruncie etyki dokonujemy oceny na podstawie sumienia. Ze stanowiska estetycznego oceniamy rzeczy poprzez smak. Na podstawie rozumu zaś oceniamy rzeczy ze stanowiska logicznego. Każdy z tych trzech rodzajów posługuje się przy formułowaniu ocen